Pazar kayıklarından Şehir Hatları’na
İstanbul’da Seyrüsefer
İstanbul’da deniz ulaşımının tarihine Akillas Millas’ın usta işi çizimleriyle hızlı bir bakış. Altı panodan ve 34 çizimden oluşan bir özet bu. Panolarda yer alan açıklamalar da Akillas Millas’a ait.
19. yy ortalarına kadar ulaşımın yükünü kürekli ve yelkenli kayıklar, mavnalar taşımıştı. Binlerce kayık ve on binlerce kürekçiden oluşan kocaman bir sektörden söz ediyoruz.
Sonra, Akillas Millas’ın deyişiyle, “Dersaadet sakinleri, 1828 senesinin bir sabahında, sahillere üşüşerek yelkenleri, görkemli tekerlekleri olan ve büyük gürültülerle simsiyah dumanlar saçarak, sular fışkırtarak Boğazda seyreden bir acaip yaratık” ile karşılaştılar. Yelkenleri de olan buharlı ve yandan çarklı gemiler şehir hayatına böyle girdi.
Bugün Şehir Hatları’na dönüşen işletmeler de bu gemilerle birlikte kuruldu. En bilineni, Boğaz ve Kadıköy hattında çalışan Şirket-i Hayriye idi.
Adalılar ise isimleri sürekli değişen sayısız işletme ile seyahat ettiler. En sonuncusu 1933’de kurulan AKAY (Anadolu-Kadıköy-Adalar –Yalova isimlerinin baş harfi) idi ve 1937’de Şehir Hatları İşletmesi’ne dönüştü. 1940’larda da Şirketi-i Hayriye ve Haliç Vapur İşletmeleri, Şehir Hatları’na katıldılar.
Tüm bu işletmelerin 100’ü aşkın gemisi Boğaz, Adalar ve Marmara sularında 20. yy ortalarına kadar seyrüseferde bulundular. İstanbul resimlerinin, çizimlerinin ayrılmaz parçası oldular, zarafetleriyle şehir estetiğine zenginlik kattılar.
Akillas Millas’ın çizimleri, bu estetiğe düşülen en önemli ve zengin kayıt. Sergide 34 çizime yer verebildik. 80 çizimin tamamı ise aynı adla yayımlanan kitapta.
Akillas Millas başta, katkıda bulunan herkese teşekkürlerimizle…
Adalar Müzesi
Sonraki > |
---|