Adalar’da Tanrının Evleri Sergisi Açıldı

Adalar Müzesi’nin 2014 sergisi “Adalar’da Tanrının Evleri”, Büyükada Çınar Caddesi üzerindeki Çelik Gülersoy Kültür ve Sanat Merkezi’nde açıldı. Açılışa farklı din ve mezheplere mensup üst düzey din ve cemaat temsilcileriyle birlikte Adalılar ve İstanbulluların yoğun katılımı oldu.

Küratör Curator : Hasan Kuruyazıcı
Sergi Tasarımı Exhibition Design : Sera Dink
Müze Küratörü Museum Curator : Deniz Koç Çeliker
Fotoğraflar Photographs : Damla Yılmaz (*)

Müze Teknolojileri & Sergileme Museum Technology & Display : Harikalar Kutusu

Konuk Fotoğrafçılar Guest Photographers : Aysel Bölücek, Banu Barmak, Bülent Özden, Dilek Bektaş, Gökhan Tan

Video  : Banu Barmak, Bülent Özden

Adaevi Island House : Bingöl Erdumlu, Sibel Akkaşoğlu

Basın İletişim Press Communication : Marjinal Porter Novelli

Çeviri Translation : Lingo Türk Danışmanlık ve Dil Hizmetleri

Dijital Baskı Digital Print : Tüm Baskı

Teşekkürler Acknowledgements

Bağışçılar–Destek Veren Kurumlar Institutional Donors–Supporters
Adalar Belediyesi, Adalar Cemevi, Adalar Müftülüğü, Adalı Yayınları, Adaevi, Adalar Metropolitliği, Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi, Heybeliada Ruhban Okulu, Kınalıada Ermeni Kilisesi Vakfı, Sankt Georg Hastanesi

Bağışçılar–Destek Verenler Donors–Supporters
Agni Nikolaidu, Ahmet Ulaş, Akillas Millas, Bartolemeos Hz. (İstanbul Fener Rum Ortodoks Patriği), Didem Çoban (Sankt Georg Hastanesi Başhemşiresi), Doğan Bermek (Alevi Vakıfları Federasyonu Genel Başkanı), Dr. Erdal Kaleli (Sankt Georg Hastanesi Başhekimi), Faruk Tut (Adalar Müftüsü), İzzet Keribar, Dr. Mustafa Farsakoğlu (Adalar Belediyesi eski başkanı), Peder Iakovas Sofroniadis (Adalar Metropoliti), Peder Joachim Billis (İstanbul Fener Rum Ortodoks Patrik Vekili), Peder Nafkratios Furuncuoğlu ve Eşi, Peder Nektorios Selalmaz (Kudüs Metropoliti), Püzant Akbaş, Raffi Hermon Araks (Adalar Belediyesi eski danışmanı), Dr. Robert Schild, Rubi Asa, Dr. Savvas Çilenis, Yorgos Pasedeos, Yusuf Altıntaş (Türk Musevileri Hahambaşılığı Genel Sekreteri)

(*)  Adları belirtilmiş konuk fotoğrafçıların çektikleri dışında bütün fotoğraflar Damla Yılmaz’a aittir. Except as guest photographer who are specified in photo credits all the photographs of exhibition are taken by Damla Yılmaz.

İstanbul dinlerin, mezheplerin yüzyıllardır birlikte var olduğu bir kent. 550 küsur yıldır aynı Tanrı’ya inanan Müslümanı, Hıristiyanı, Yahudisi bir arada yaşamaktalar burada. Tabii hepsinin de pek çok ibadethanesi var; eski, yeni… Başka türlü söylersek İstanbul’da Tanrı’nın yüzlerce evi bulunuyor. Adalar, kendilerine özgü birçok farklı özellikleri de olsa, bu konuda İstanbul’un küçük ölçekte bir örneğini oluşturuyor. Burada da her dine ait Tanrı’nın evleri eksik değil. Adalar’da ta Bizans döneminden beri Rum balıkçı köylerinden başka Ortodoks manastırlarının, kilise ve ayazmalarının da bulunduğunu biliyoruz. Bunların birçoğu, zaman içinde değişikliklere uğramış da olsalar, günümüze ulaştı. On dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında Adalar sayfiye yeri olarak gelişmeye başlayınca Rumlardan başka Hıristiyan, Müslüman ve Yahudilerin nüfusu da yavaş yavaş arttı. Bütün bu insanlara yönelik Tanrı’nın evlerinin sayısı, Ortodoks Apostolik (Gregoryen) Ermeni, Katolik Ermeni ve Latin Katolik kiliselerinin, sinagogların yapılmasıyla çoğaldı. Her adada bir tane cami inşa edildi. Sonra Büyükada’da cami sayısı dördü buldu. Burgaz’daki cemevi de son halka olarak bunlara eklendi.

“Tanrı’nın Evleri” sergisinin amacı Adalar’ın bu çok yönlü dinsel-toplumsal yapısını bir mimarlık tarihçisinin bakışıyla, bir fotoğraf sanatçısının görüşüyle ortaya koymak... Sergide İslam, Hıristiyan, Yahudi, Adalar’da mevcut her dine ve mezhebe ait Tanrı’nın evleri, yani cami, cemevi, manastır, kilise, ayazma ve sinagoglar fotoğraflarla yer alıyor. Bu fotoğraflarda ve eşlik eden kısa notlarda binaların mimari özelliklerini ortaya koymayı amaçladık. Ama sadece bu değil, Tanrı’nın evlerinin asıl işlevlerini, insanların onları kullanmalarını da göstermeye çalıştık. Camide bir bayram ya da cenaze namazını, kilisede bir evlenme törenini ya da üzüm okuma ayinini, cem evinde bir semahı, sinagogda bir Şabat gününü gösteren fotoğrafların serginin amacına çok daha iyi ortaya koyacağına, ziyaretçilerin en az mimari fotoğraflar kadar ilgisini çekeceğine inanıyoruz.

Hasan Kuruyazıcı

Açılış Tarihi: 14 Haziran 2014
Sergi Mekanı: Adalar Müzesi Çınar Sergi alanı (açık hava sergi alanı)
Sergi Küratörü: Hasan Kuruyazıcı

İstanbul dinlerin, mezheplerin yüzyıllardır birlikte var olduğu bir kent. 550 küsur yıldır aynı Tanrı’ya inanan Müslümanı, Hıristiyanı, Yahudisi burada bir arada yaşıyor. Hepsinin pek çok ibadethanesi var; eski, yeni… Başka türlü söylersek İstanbul’da Tanrı’nın yüzlerce evi bulunuyor.

Adalar’da Tanrı’nın Evleri Sergisi ile Adalar’ın tarihinde önemli izleri olan Bizans döneminden Ortodoks manastırları, kilise ve ayazmalarını zaman içinde yaşadıkları değişimlerle, Adalar’ın 19. yy’ın ikinci yarısında sayfiye yeri olarak gelişmeye başlaması ile başka Hıristiyan, Müslüman ve Yahudi İstanbulluların ibadethaneleri ile Adalar’a gelişi, Gregoryen ve Katolik Ermeni, Roma Katolik kiliselerinin, sinagogların yapılması,her adaya bir cami inşa edilmesi, Burgazada’ya cem evi yapılmasını anlatıyoruz.

Sergide Adalar’ın, kendilerine özgü birçok farklı özellikleri de olsa, bu konuda İstanbul’un küçük ölçekte bir örneğini oluşturması ilgi çekici fotoğraflar, mimari bilgiler, belgeler ve törenlerde çekilen videolarla sunuluyor. Sergide her dine ait Tanrı’nın evlerini tüm renkleri ile görüyoruz.

KÜRATÖRDEN:

Adalar’da Tanrı’nın Evleri çalışması ile Adalar’ın bu çok yönlü dinsel-sosyal yapısını sergilemek istedik. Sergide İslam, Hıristiyan, Yahudi, Adalar’da mevcut her dine ve mezhebe ait Tanrı’nın evleri, cami, cem evi, manastır, kilise, ayazma ve sinagogların fotoğraflarıyla yer alıyor. Bu fotoğraflarda binaların sadece mimari özelliklerini değil, yapılış amaçlarını, yani insanların onları kullanmalarını da göstermeyi istedik. Camide bir bayram namazını, kilisede bir evlenme törenini, cem evinde bir cem ayinini gösteren fotoğrafların, amacımızı ortaya koymaya çok daha yardımcı olacağına, ziyaretçilerin en az mimari fotoğraflar kadar ilgisini çekeceğine inanıyoruz.

Ayrıca her fotoğrafa, konu edindiği etkinliği (örneğin Kadir Gecesi ya da bir vaftiz töreni gibi) anlatarak bilgi veren kısa bir metin eşlik ediyor, fotoğrafların yanında o binanın tarihi ve mimari özellikleri de kısaca anlatılıyor.

Hasan Kuruyazıcı - Küratör, Mimarlık tarihçisi

KÜRATÖR HAKKINDA

1939’da İstanbul’da doğdu. 1959’da İstanbul Alman Lisesi’ni, 1966’da GSA (MSGSÜ) Yüksek Mimarlık Bölümü’nü bitirdi. İTÜ Mimarlık Fakültesi ve Yıldız DMMA Mimarlık Bölümü’nde asistanlık yaptı.

1979’da Edirne DMMA Mimarlık Bölümü’nde Mimarlık Tarihi disiplininde yeterliliğini verdi. Trakya Üniversitesi Mimarlık Fakültesi ve İÜ Edebiyat Fakültesi’nde öğretim görevlisi olarak çalıştıktan sonra 2002’de bu sonuncu kurumdan emekli oldu.

2004-2007 arasında Edirne Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu üyeliğinde bulundu. Bu arada serbest mimarlık, çeşitli ansiklopedilerin mimarlık ve sanat tarihi bölümlerinde yayın yönetmenliği yaptı.

Mimarlık tarihi konusunda kitapları, çeşitli meslek dergilerinde makaleleri yayımlandı. Yayın yönetmeni olarak Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi’nin ikinci basımını (2005-2006), Beyoğlu Belediyesi’nin yürüttüğü ve semtin kültür ve sanat bakımından önem taşıyan binalarının, üzerlerine plaket çakılarak belirtildiği “Beyoğlu’nun Belleği” adlı projeyi yönetti (2007-2008). “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Bir Mimar: Arif Hikmet Koyunoğlu” (2008), “Batılılaşan İstanbul’un Rum Mimarları” ve “Batılılaşan İstanbul’un Ermeni Mimarları” (2010), “Adalar Binalar Mimarlar” (2011) sergilerinin küratörlüğünü yaptı.

Bahçeşehir Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak çalıştı (2006-2012).